Cách bổ sung sắt cho bà bầu “đúng” và “đủ”

1. Vai trò của sắt đối với bà bầu

Sắt là một trong những dưỡng chất rất cần thiết đối với cơ thể con người. Đặc biệt, với phụ nữ mang thai, nhu cầu về sắt sẽ nhiều hơn bình thường. Việc bổ sung sắt cho phụ nữ mang thai có tác dụng:

• Tăng cường sức đề kháng: Sắt có vai trò quan trọng trong quá trình hình thành hồng cầu và cấu tạo nên enzym hệ miễn dịch. Khi bị thiếu sắt, mẹ bầu sẽ dễ bị mệt mỏi, stress, suy giảm hệ miễn dịch.
• Đảm bảo sự phát triển cho thai nhi: Việc bổ sung sắt khi mang thai không chỉ quan trọng với mẹ, mà còn ảnh hưởng tới các bé. Đây là một trong những dưỡng chất cần thiết với sự phát triển của thai nhi về cả thể lực và trí lực, đặc biệt là quá trình hình thành não bộ. Bên cạnh đó, thiếu sắt sẽ dẫn tới sự suy dinh dưỡng bào thai, vận chuyển oxy cho cơ thể mẹ và thai nhi cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
• Bổ sung sắt đầy đủ cũng giúp các mẹ có cảm giác ngon miệng khi ăn, không gặp những tình trạng như khó ngủ, chán ăn.
• Giảm nguy cơ sinh non, hoặc gặp các trường hợp như băng huyết sau sinh, nhiễm trùng hậu sản, suy nhược cơ thể,…

2. Bà bầu uống sắt như thế nào?

Để bổ sung sắt cho mẹ bầu đúng cách và hiệu quả, chúng ta cần biết về liều lượng cũng như lựa chọn các loại thực phẩm phù hợp.

2.1. Vậy mẹ bầu cần bao nhiêu sắt mỗi ngày?

Trước khi mang thai một người người phụ nữ cần tối thiểu 15 mg sắt/ngày. Phụ nữ ở giai đoạn này sẽ đối mặt với nguy cơ bị thiếu sắt cao do trải qua chu kỳ kinh nguyệt hàng tháng. Bên cạnh đó, khi sinh nở phụ nữ cũng sẽ bị thiếu sắt, khi mang thai hoặc cho con bú cũng cần bổ sung sắt cho con. Vì vậy, việc bổ sung sắt trước khi mang thai sẽ giúp các mẹ dự trữ được một lượng sắt nhất định, giúp nhu cầu về sắt trong khi mang thai không bị quá lớn. Phụ nữ nên bắt đầu bổ sung sắt khoảng 2 tháng trước khi có ý định mang thai.

Đến khi có thai, cơ thể phụ nữ sẽ cần một lượng sắt gấp đôi trước đó tức là khoảng 30 mg sắt/ngày. Lúc này việc bổ sung sắt cho bà bầu có ảnh hưởng tới sức khỏe của cả mẹ lẫn bé như đã nói ở trên.

Theo Tổ chức Y tế thế giới, phụ nữ mang thai nên bổ sung sắt cả trước, trong quá trình mang thai và sau khi sinh. Các mẹ nên sử dụng viên sắt hàng ngày, kết hợp bổ sung những thực phẩm giàu sắt vào thực đơn của mình để đạt hiệu quả tốt nhất.

2.2. Bà bầu nên lựa chọn những loại thực phẩm nào để bổ sung sắt?

Dưới đây là một số thực phẩm bổ sung sắt cho bà bầu mà bạn có thể lựa chọn:

• Thịt bò
• Trứng
• Gan lợn, gan gà, thận lợn
• Tôm, cua, cá thu, cá hồi, cá mòi đóng hộp
• Bạch tuộc, hàu
• Đậu nành, đậu tương, đậu Hà Lan…
• Các loại rau như: rau bina, khoai tây, cà chua nghiền, măng tây,…

Các thực phẩm tự nhiên là nguồn cung cấp sắt rất an toàn. Bạn nên nấu chín chúng để sử dụng (không nên nấu chín quá bởi sẽ làm mất chất dinh dưỡng). Bên cạnh đó, không phải cứ ăn nhiều là tốt, các mẹ cần có một lượng sử dụng phù hợp.

Tỉ lệ hấp thu sắt từ thức ăn sẽ có sự khác nhau tùy thuộc vào: loại thức ăn, nhu cầu sắt của cơ thể,… Nhìn chung, bạn có thể ước tính sắt từ thực vật sẽ được hấp thu khoảng 10% lượng sắt có trong thức ăn vào cơ thể. Với sắt từ động vật sẽ được hấp thu khoảng 25%. Vì vậy, hãy tìm hiểu kỹ và lên các thực đơn riêng cho mình nhé.

Tuy nhiên, sắt bổ sung cho bà bầu từ nguồn thực phẩm thường không thể đáp ứng được nhu cầu mà cơ thể cần. Do đó, các mẹ cũng nên kết hợp uống bổ sung thuốc sắt cho bà bầu trong quá trình này.

3. Những lưu ý cho bà bầu khi bổ sung sắt

• Nên uống viên sắt lúc bụng đói bởi đây là thời gian sắt được hấp thu tốt nhất. Theo các bác sĩ chuyên khoa, bạn nên uống sắt trước hoặc sau bữa ăn sáng khoảng 30 phút. Bên cạnh đó, nên uống sắt kèm với các loại nước giàu vitamin C như nước cam, nước chanh. Vitamin C sẽ có tác dụng khử Fe3+ thành Fe2+ làm tăng sự hấp thu của sắt với cơ thể.
• Khi bổ sung sắt cho bà bầu, không nên dùng thuốc sắt cùng thời điểm với sữa, thuốc bổ sung canxi hay thực phẩm giàu canxi. Bởi sắt và canxi là hai chất kỵ nhau, khi sử dụng đồng thời sẽ làm giảm sự hấp thu các dưỡng chất này vào cơ thể. Các mẹ nên tách thời gian uống sắt và canxi thành sáng, trưa.
• Khi uống viên bổ sung sắt, bạn sẽ rất dễ gặp phải tình trạng bị táo bón. Vì vậy, hãy uống nhiều nước và ăn những thực phẩm giàu chất xơ để phòng ngừa táo bón.
• Trước khi sử dụng thuốc bổ sung sắt, các mẹ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa. Tùy vào giai đoạn trước hoặc trong khi mang thai, và thể trạng của mỗi người mà lượng sắt cần bổ sung sẽ khác nhau. Do đó, bác sĩ sẽ kiểm tra sức khỏe và đưa ra liều lượng bổ sung phù hợp nhất cho bạn. Đối với những ai có bệnh nền hoặc dễ bị phản ứng khi uống thuốc thì không được tự ý sử dụng thuốc theo ý mình.
• Không dùng trà, cafe, nước uống có gas khi bổ sung sắt bởi chúng sẽ làm giảm hiệu quả sự hấp thu sắt vào cơ thể.
• Ăn gan động vật như lợn, gà,…bởi chúng có hàm lượng dinh dưỡng cao. Bên cạnh bổ sung sắt, gan động vật còn cung cấp thêm protein, vitamin, choline,…Tuy là một loại thực phẩm siêu dinh dưỡng, nhưng phụ nữ mang thai cũng cần lưu ý chỉ bổ sung ở mức vừa phải, không nên ăn quá nhiều.
• Nên lựa chọn sắt có nguồn gốc hữu cơ. So với những sản phẩm sắt vô cơ, các sản phẩm sắt hữu cơ có một số đặc điểm nổi bật hơn như không có mùi tanh, bổ sung thêm nhiều dưỡng chất có lợi khác trong thành phần như acid folic, kẽm,…tăng khả năng hấp thu sắt. Hiện nay, sắt fumarat và sắt gluconate là những loại sắt hữu cơ phổ biến nhất.
• Nên lựa chọn chế phẩm chứa sắt có dầu mè đen có tác dụng nhuận tràng, giúp người sử dụng tránh được tình trạng bị táo bón. Thành phần sản phẩm cũng nên chứa vitamin E có tác dụng chống oxy hóa, thúc đẩy quá trình chuyển hóa các chất trong cơ thể. Ngoài ra, vitamin E còn giúp tăng cơ hội thụ thai với những ai đang có ý định mang bầu, hạn chế tình trạng đau bụng, chuột rút ở phụ nữ có thai.

Hiện nay, trên thị trường có khá nhiều sản phẩm sắt hữu cơ với xuất xứ, giá cả khác nhau. Tuy nhiên, các mẹ bầu cần tìm hiểu thông tin thật kỹ để lựa chọn thuốc sắt có những thành phần phù hợp với mình, cũng như đảm bảo an toàn. Một trong các sản phẩm được nhiều người tin tưởng và lựa chọn sử dụng đó là viên sắt hữu cơ với mức giá vừa phải, chất lượng được đảm bảo. Sản phẩm đã được kiểm nghiệm và được Bộ Y tế cấp phép lưu hành trên thị trường.

Viên sắt hữu cơ có nhiều ưu điểm như:

• Thành phần có chứa acid folic, kẽm nano, vitamin B12, vitamin E là các chất tạo máu. Trong đó, acid folic thường được dùng để hỗ trợ bệnh thiếu máu, giảm nguy cơ ung thư, ngăn ngừa một số bệnh lý như: đau cơ bắp, khó ngủ,… Ngoài ra, kẽm cũng là một dưỡng chất quan trọng, giúp việc bổ sung sắt hiệu quả hơn. Một số bệnh thiếu máu ở phụ nữ trước khi sinh là do thiếu kẽm chứ không phải do thiếu sắt.
• Chất sắt hữu cơ dễ hấp thụ. Ưu điểm của sắt hữu cơ là giúp cơ thể tự hấp thụ theo nhu cầu. Khi cơ thể đã đủ lượng sắt dự trữ, chúng sẽ tự đào thải bằng đường tiêu hóa. Từ đó, giúp hạn chế tình trạng sắt dư thừa và lắng đọng trong cơ thể, gây ra tác dụng phụ.
• Viên sắt hữu cơ không có mùi tanh và rất dễ uống.
• Thành phần dầu mè được bổ sung thêm giúp các mẹ có thể tránh được tình trạng táo bón, nóng trong…

Bài viết trên đây đã cung cấp thông tin về các cách bổ sung sắt cho phụ nữ mang thai cũng như lưu ý cần biết khi uống sắt. Hi vọng, bạn đọc đã có thêm nhiều thông tin bổ ích để lựa chọn cách bổ sung sắt cho bà bầu hiệu quả nhất.

>> Phần tiếp theo: Mẹ có nên bổ sung sắt sau sinh không?

Hãy gọi tới tổng đài 1900.1259 – 0896.509.509 hoặc gửi câu hỏi về hòm thư điện tử khoedep@bacsituvan.vn để được chuyên gia giải đáp trực tiếp thắc mắc nên bổ sung sắt cho bà bầu như thế nào.